ΚΡΙΣΗ ΣΤΙΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΜΑΣ

Ο σημαντικός Έλληνας λογοτέχνης Γεώργιος Σύρμας, που όλοι τον μάθαμε ως Γεώργιο Βιζυηνό (από την Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, 1849-1896) θέλοντας να αποδείξει ότι δεν είναι καθόλου εύκολο (για όλους μας) να εκφράζουμε απόψεις, χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς το πρόβλημα, κλείνει το αριστούργημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, το διήγημα του "Το αμάρτημα της Μητρός μου" που έγραψε στα 1883:

{...} «Οὕτω λοιπόν ώδήγησα μετ' ὀλίγον τήν μητέρα μου είς τό Πατριαρχείον διά νά ἐξομολογηθεί είς τήν Παναγιότητά του.

Ἡ ἐξομολόγησις διήρκησε πολλήν ὥραν καί ἐκ τῶν νευμάτων και ἐκ τῶν ρημάτων τοῦ Πατριάρχου ἐννόησα, ὅτι ἐχρειάσθη νά διαθέση ὅλην του τήν δύναμιν τῆς ἀπλής και εύλήπτου ρητορικής του, ὅπως ἐπιφέρει τό ποθητόν ἀποτέλεσμα.

Ἡ χαρά μου ἧτον ἀπερίγραπτος. Ἡ μήτηρ μου ἀπεχαιρέτησε τόν γεραρόν Ποιμενάρχην μετ' εἰλικρινούς εὐγνωμοσύνης καί ἐξῆλθε τῶν Πατριαρχείων τόσον εὐχαριστημένη, τόσον ἐλαφρά, ὡς ἐάν ἤρθη ἀπό τῆς καρδίας αὐτῆς μία μεγάλη μυλόπετρα.

Ὅταν ἐφθάσαμεν είς τό κατάλυμά της, ἐξήγαγεν ἐκ τοῦ κόλπου της ἕνα σταυρόν, δώρο τῆς Παναγιότητός του, τόν ἐφίλησε και ἦρχησε νά τόν περιεργάζεται, βυθισμένη ὀλίγον κατ΄ ὀλίγον είς σκέψεις:

- Καλός ἄνθρωπος, τή εἶπον, αὐτός ὁ Πατριάρχης. Ὁρίστε; Τώρα πιά πιστεύω, ὅτι ἦλθεν ἡ καρδιά σου στόν τόπον της.

Ἡ μήτηρ μου δεν άπεκρίθη.

- Δέν λέγεις τίποτε, μητέρα; τήν ρώτησα μετά τινος δισταγμού.

- Τί νά σέ 'πῶ, παιδί μου! Ὁ Πατριάρχης εἶναι σοφός καί ἅγιος ἄνθρωπος. Γνωρίζει ὅλαις ταῖς βουλαῖς καί τά θελήματα τοῦ Θεοῦ, καί συγχωρνᾶ ταῖς ἀμαρτίαις ὅλου τοῦ κόσμου. Μά, τί νά σέ 'πῶ! Εἶναι καλόγερος. Δέν ἔκαμε παιδιά, γιά νά 'μπορῇ να γνωρίσῃ, τί πρᾶγμα εἶναι τό νά σκοτώσῃ κανείς τό ἴδιο τό παιδί του!

Οί όφθαλμοί της έπληρώθησαν δακρύων καί έγώ έσιώπησα.

*******************************************

Λίγα λόγια για την υπόθεση του βιβλίου (που ο Βιζυηνός γράφει άλλοτε με αρχαΐζουσα, άλλοτε με δημοτική, ενώ στους διαλόγους χρησιμοποιεί την ντοπιολαλιά της ιδιαίτερης πατρίδας του) για να καταλάβουμε το νόημα των γραφομένων του.

► Η μητέρα του Γιώργη (που αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο) παραμελεί τα τρία αγόρια της και προσέχει περισσότερο την αδελφή τους την Αννιώ, η οποία όμως αρρωσταίνει και πεθαίνει. Αργότερα μεγαλώνει με υπερβολική στοργή και την παντρεύει μια ψυχοκόρη. Τα αγόρια αντιδρούν όταν η μάνα τους, υιοθετεί ένα ακόμα κοριτσάκι. Τότε αυτή τους αποκαλύπτει το μεγάλο της μυστικό. 

Είχε καταπλακώσει άθελά της στον ύπνο της το πρώτο της κοριτσάκι...