Δευτέρα 27 Απριλίου 2015

Ο ΕΡΜΗΣ ΤΟΥ ΠΡΑΞΙΤΕΛΗ



Στις 26 Απριλίου 1877 Γερμανοί αρχαιολόγοι με τη καθοδήγηση του Ernst Curtius, βρίσκουν τυχαία στην Ολυμπία το περίφημο άγαλμα τον "Ερμή του Πραξιτέλη".
Το γλυπτό είναι το μοναδικό αυθεντικό έργο του Πραξιτέλη, που έχει διασωθεί και βρέθηκε αρκετά μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης. 
Το άγαλμα κατασκευασμένο από λευκό Παριανό μάρμαρο, χρονολογείται γύρω στο 340-330 π.Χ. (πιθανόν το 343 π.Χ.) κατά την ύστερη κλασική και πρώιμη ελληνιστική περίοδο. 
Ήταν αφιερωμένο από τους Ηλείους και Αρκάδες, για να γιορτάσουν μια συνθήκη ειρήνης και αρχικά είχε τοποθετηθεί στο ιερό της Άλτεως. 
Αργότερα μεταφέρθηκε στο ναό της Ήρας, όπου και βρέθηκε σχεδόν απείραχτο στο βάθρο του και έχει ύψος 2,13 m.
Το έργο "Το Διαμάντι της Ολυμπίας" (όπως επικράτησε να λέγεται) παριστάνει τον Ερμή - τον αγγελιοφόρο των Θεών - με τον μικρό Διόνυσο να προσπαθεί να πάρει κάτι από το χέρι του.

Όπως αναφέρεται στα συνοδευτικά του Αρχαιολογικού Μουσείου Ολυμπίας, η ιστορία του αγάλματος έχει ως ακολούθως:
Όταν ο Δίας παρουσιάστηκε με τους κεραυνούς και όλη του την λάμψη, μπροστά στη Σεμέλη, ενώ αυτή ήταν έγκυος στο παράνομο καρπό του, τον Διόνυσο, τρόμαξε τόσο πολύ και πέθανε. 
Ο Δίας προκειμένου να προστατέψει το βρέφος από την οργή της Ήρας, το εμπιστεύτηκε στον Ερμή να το μεταφέρει στις νύμφες της Κρήτης, που ήταν οι αδελφές της μητέρας του, για να το μεγαλώσουν. 
Στη διαδρομή το μωρό κάποια στιγμή άρχισε να κλαίει και ο Ερμής για να το ηρεμήσει, του έδειξε κάποιο αντικείμενο (πιθανόν ο Ερμής να έδειχνε στο "μικρό θεό" ένα τσαμπί σταφύλι, σύμβολο του Διονύσου).

Αυτή τη σκηνή απεικονίζει το έργο. Παρουσιάζει τον Ερμή νωθρό, αλλά αρρενωπό, να ακουμπάει στον κορμό ενός δένδρου. 
Στα χείλια του διακρίνεται η αρχή ενός χαμόγελου. Τα μαλλιά του Ερμή είναι άτακτα, ενώ το δέρμα του φαίνεται απαλό και λείο. 

Η απαράμιλλη τέχνη του Πραξιτέλη αφαιρεί την σκληράδα από το μάρμαρο, προσδίδοντας στο άγαλμα μια απίστευτη ζωντάνια. 

Εάν κάποιος παρατηρήσει το γλυπτό από τ’ αριστερά φαίνεται το πρόσωπο του Ερμή λυπημένο, εάν το κοιτάξει από τα δεξιά φαίνεται γελαστό, όταν σταθεί μπροστά του, τότε δείχνει ήρεμο.

Το άγαλμα έχει υποστεί κάποιες επεμβάσεις στα ρωμαϊκά χρόνια, κατά τη μεταφορά του στο Ηραίο και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας.

ΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ

Το 1935 (58 χρόνια μετά την ανακάλυψη του αγάλματος) ένα συμπτωματικό γεγονός, στάθηκε η αιτία ενός παιχνιδίσματος του φωτογραφικού φακού, αλλά και μιας προκλητικής γοητείας. 
Ο φωτορεπόρτερ Βασίλειος Τσακιράκης επισκέπτεται το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών, για να θαυμάσει τα εκθέματα. 
Σε μία αίθουσα του μουσείου έχει εκτεθεί ένα αντίγραφο του Ερμή του Πραξιτέλη.
Την ίδια στιγμή στην αίθουσα ο έμπειρος φωτορεπόρτερ διακρίνει ένα νεαρό Έλληνα, να ξεναγεί μία ομάδα Ισπανών.
Ο Τσακιράκης παρατηρεί ότι η ομοιότητα του νεαρού ξεναγού που εκείνη τη στιγμή στεκόταν δίπλα στο άγαλμα του Ερμή, είναι συγκλονιστική.
Έτσι από τη γωνία που βρισκόταν, απαθανατίζει με τη μηχανή του, την γονιδιακή ομοιότητα ενός "πρόγονου" και ενός "απογόνου" βάθους 2.500 ετών. Μέχρι και οι βόστρυχοι (μπούκλες των μαλλιών) είναι ίδιοι. Λες και ήταν το μοντέλο του Πραξιτέλη.

Το όνομα του νεαρού Έλληνα, ήταν Νικόλαος Ζαφειρόπουλος και καταγόταν από την Θεσσαλονίκη.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου