ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

Διαβάζοντας προχτές (ξαναθυμήθηκα, ΟΚ περιθωριακή ενέργεια!!!) το πολύνεκρο (έχουν υπολογιστεί από 15 έως 25.000 θύματα και πάνω από 550 χιλιάδες τραυματισμοί) βιομηχανικό ατύχημα, που συνέβη στις 3 Δεκεμβρίου 1984, στην Ινδική πόλη Bhopal, την πρωτεύουσα της πολιτείας Madhya Pradesh, από μια τρομερή έκρηξη στην βιομηχανία παράγωγης παρασιτοκτόνων "Union Carbide" και την διαρροή στην ατμοσφαίρα 45 τόνων ισχυρού τοξικού μεθύλο-ισοκυανιούχου αερίου, έφτιαξα αυτό τον κατάλογο με τα σοβαρότερα Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης (ΒΑΜΕ) που έχουν συμβεί κατά καιρούς στον πλανήτη που φιλοξενούμεθα.

Ατυχήματα που δεν θα συνέβαιναν, αν τηρούνταν από ΟΛΟΥΣ οι ανθρωπιστικοί "νόμοι" και οι κανόνες που διέπουν κάθε ευνομούμενη πολιτεία και όχι οι "κανόνες" κέρδους τεράστιων trust, ατυχήματα που τα περισσότερα -και οι περισσότεροι- δεν τα θυμούνται ή και δεν τα πήραν καν χαμπάρι, γιατί συνέβησαν... μακριά μας, μωρέ!!!

Τα ατυχήματα αυτά, πέρα από τα άμεσα ανθρώπινα θύματα (κυνική και τεχνοκρατική η έκφραση αυτή) είχαν πολύπλευρη επιβάρυνση του περιβάλλοντος, με ανεξερεύνητες -ακόμα- επιπτώσεις στην υγεία μεγάλου μέρους συνανθρώπων μας, ιδίως αναλώσιμων... ανθρώπινων πόρων!!!

1984: BHOPAL, INDIA

Το ατύχημα που έγινε το 1984, στην Bhopal της Ινδίας, έχει είναι το χειρότερο ΒΑΜΕ (Βιομηχανικό Ατύχημα Μεγάλης Έκτασης) που έχει γίνει ποτέ στον κόσμο!!!

Το βράδυ 2 προς 3 Δεκεμβρίου του 1984, διέφυγαν από την βιομηχανία παράγωγης παρασιτοκτόνων "Union Carbide" που ήταν εγκατεστημένη στην βιομηχανική πόλη της Κεντρικής Ινδίας, Bhopal (πρωτεύουσα της Ινδικής Πολιτείας Madhya Pradesh) και διέρρευσαν στην ατμοσφαίρα 45 τόνοι ισχυρών τοξικών μεθύλο-ισοκυανιούχων αερίων. Αξιοσημείωτο είναι πως, αν και υπήρχε ικανό χρονικό διάστημα μόλις συνέβει το ατύχημα, να προειδοποιηθει ο πληθυσμός που διέμενε σε κατοικίες και τρώγλες τριγύρω από το εργοστάσιο, ώστε να εκκενωθεί η περιοχή και να μετριαστούν οι συνέπειες, πότε δεν ειδοποιήθηκε!!! Επίσης ουδέποτε υπήρξε οργανωμένο σχέδιο έκτακτης ανάγκης, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να αφεθούν στη "τύχη" τους, χωρίς να γνωρίζουν τι έπρεπε να κάνουν όταν αισθάνθηκαν ερεθισμό από το αέριο, έτσι δεν απομακρύνθηκαν αλλά παρέμειναν στη πόλη προκειμένου να προσεγγίσουν τα νοσοκομεία.

Τουλάχιστον 500.000 άνθρωποι εκτέθηκαν στο δηλητηριώδες αέριο (ισοκυανικό μεθύλιο) και σε άλλες χημικές ενώσεις. Η Ινδική Κυβέρνηση το 1991, εκτιμούσε πως οι νεκροί υπερέβαιναν τους 3.800 και περίπου 11.000 ακόμα είχαν αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων περίπου 1.000 περιπτώσεις τύφλωσης, όμως ο ακριβής αριθμός των θυμάτων ουδέποτε έχει γίνει γνωστός. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2003, είχαν δοθεί αποζημιώσεις για 15.248 θανάτους και 554.895 για περιπτώσεις αναπηρίας. Με βάση αυτά τα δεδομένα, ακτιβιστικές οργανώσεις, υπολογίζουν ότι συνολικά έχασαν τη ζωή τους 15.000 με 25.000 άνθρωποι, ενώ 33 χρόνια μετά εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα, καθώς γεννιούνται (σωματικά και ψυχικά) ανάπηρα παιδιά.

Η εταιρία μέχρι το 1989 είχε καταβάλει αποζημιώσεις ύψους 470 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ 7 ανώτατα στελέχη της "Union Carbide India Limited" που κατηγορήθηκαν ως υπεύθυνοι, καταδικάστηκαν το 2010 για φόνο εξ αμελείας, σε 2 χρόνια φυλάκισης και πρόστιμο 100.000 ινδικές ρουπίες έκαστος, που ήταν η μέγιστη ποινή που προβλέπει ο νόμος στη χώρα!!!

Πέρα από τις ευθύνες της "Union Carbide" (συνιδιοκτησία της αμερικάνικης ομώνυμης μητρικής) όταν χτίστηκε το εργοστάσιο στη περιοχή, αρχικά το πλησιέστερο σπίτι βρίσκονταν σε απόσταση 2.8 Km, αλλά σταδιακά αναπτύχθηκε μια φτωχογειτονιά δίπλα ακριβώς από το εργοστάσιο, χωρίς ουδέποτε το κράτος να τηρήσει την (διεθνώς) σχετική νομοθεσία που το απαγορεύει. 

Πολλές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαμαρτυρήθηκαν (κάθε χρόνο στις 3 Δεκεμβρίου στην Bhopal διοργανώνονται διαδηλώσεις) πως χιλιάδες τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων παραμένουν θαμμένοι κάτω από το εγκαταλελειμμένο, φονικό εργοστάσιο και αναγκάστηκε η Κυβέρνηση να παραδεχθεί, ότι ο υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής είναι πράγματι ακόμα μολυσμένος.

Η "Union Carbide" μετά το ατύχημα, μπορεί να έκλεισε το εργοστάσιο, αλλά πως θα απαρνιόταν τα εξεφτελιστικά μεροκάματα της περιοχής, έτσι έφτιαξε ένα άλλο με την επωνυμία "Dow Chemicals"

1966: FEYZIN, FRANCE

Στις 4 Ιανουαρίου 1966, σημειώθηκε μεγάλη πυρκαγιά στις δεξαμενές των διυλιστηρίων Elf (τώρα ανήκουν στη κρατικοποιημένη Total) στην πόλη Feyzin, που βρίσκεται 10 Km νότια της Λυών, δίπλα στον ποταμό Ροδανό (Rhône) με αποτέλεσμα τον θάνατο 18 ατόμων και τον σοβαρό τραυματισμό 81 ακόμα ανθρώπων, προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές στην περιοχή και έκκληση τοξικού νέφους στην ατμόσφαιρα.

Το ατύχημα έγινε όταν κατά την διάρκεια μιας συνηθισμένης και προγραμματισμένης λήψης δείγματος προπανίου από μία δεξαμενή υπό πίεση, χωρητικότητας 12.000 κυβικών, από λάθος ενεργεία του χειριστή (στο άνοιγμα και κλείσιμο των βαλβίδων) είχε σαν συνέπεια να δημιουργηθεί πάγος στην βαλβίδα, να τραυματιστεί ο χειριστής, να διαρρεύσει προπάνιο σε μεγάλη απόσταση και να αναφλεγεί από την διέλευση ενός αυτοκινήτου στον παρακείμενο δρόμο.

Αμέσως η δεξαμενή τυλίχτηκε στις φλόγες οπότε σημειώθηκε μεγάλη έκρηξη λόγω του φαινόμενου BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion) δηλ. από διαφεύγον αέριο που βρίσκονταν σε σημείο βρασμού, αμέσως μεταδόθηκε σε τρεις ακόμα δεξαμενές οι οποίες και ανατράπηκαν, εξαιτίας της καταστροφής των σημείων έδρασής τους. 

Ακόμη πήραν φωτιά δεξαμενές βενζίνης και του αργού πετρελαίου, με αποτέλεσμα να χρειαστούν 48 ώρες προκειμένου να τεθεί η κατάσταση υπό έλεγχο.

Ήταν η πρώτη φορά που παρατηρήθηκαν και μελετήθηκαν οι κίνδυνοι από το φαινόμενο BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion) και αναπτύχθηκε η κατάλληλη τεχνογνωσία αντιμετώπισης παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον, τοποθετώντας τις δεξαμενές σε ικανή απόσταση και να τις προστατεύουν με χωμάτινα αναχώματα.

1974: FLIXBOROUGH, UK

Το Σάββατο 1 Ιουνίου 1974, στη χημική βιομηχανία "Nypro Ltd", που έδρευε στο χωριό Flixborough (1.445 κάτοικοι) που βρίσκεται στο North Lincolnshire της Αγγλίας, σημειώθηκε έκρηξη με αποτέλεσμα την πλήρη καταστροφή του εργοστασίου. 

Η βιομηχανία παρήγαγε την ουσία coprolactam που χρησιμοποιείται στην παραγωγή νάιλον.

Το ατύχημα είναι το πιο σοβαρό που συνέβη ποτέ σε χημική βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου, απ' το οποίο σκοτώθηκαν, την στιγμη της έκρηξης, 28 εργαζόμενοι, 89 τραυματίστηκαν σοβαρά, ενώ τα θύματα θα ήταν πολύ περισσότερα εάν το ατύχημα συνέβαινε εργάσιμη ήμερα. 

Δυο μήνες πριν την έκρηξη είχε διαπιστωθεί μια ρωγμή στην μονάδα οξείδωσης του κυκλοεξανίου και οι τεχνικοί προχώρησαν σε μια πρόχειρη επιδιόρθωση, μέχρι να επισκευαστεί η βλάβη μόνιμα. 

Όμως την ημέρα του ατυχήματος το "μπάλωμα" δεν άντεξε, με αποτέλεσμα να υπάρξει διαρροή φυσικού αερίου να γίνει ανάφλεξη.

Επακολούθησε μία ισχυρότατη έκρηξη -ίση με 15 τόνους ΤΝΤ- και μέσα σε χρονικό διάστημα 1-2 min μ' ένα νέφος διαμέτρου 200 m. διέφυγαν στο περιβάλλον περίπου 30 - 50 τόνοι τοξικού μέθυλο-ισοκυανιούχου αερίου

Οι κάτοικοι του χωριού είχαν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για την λειτουργία του εργοστασίου και ζητούσαν επιτακτικά την απομάκρυνση του και δεν είχαν άδικο, καθώς:

● Καταστροφές υπέστησαν περιοχές σε ακτίνα μέχρι 3 Km από το σημείο της έκρηξης

● Από τους κατοίκους του χωρίου δεν σημειώθηκαν θάνατοι, αναφέρθηκαν όμως 53 σοβαροί τραυματισμοί και εκατοντάδες ελαφρότεροι

● Απομακρύνθηκαν από τις εστίες τους περίπου 3.000 άτομα

● Οι υλικές ζημίες ήταν σημαντικές, καθώς 1821 σπίτια και 167 καταστήματα έπαθαν μικρές ή μεγάλες ζημιές με το κόστος να υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 100 εκατ. δολάρια.

Στο πόρισμα της έρευνας αναφέρονται τα εντυπωσιακά και σαν αιτία του ατυχήματος θεωρήθηκε, η παράκαμψη κανόνων ασφαλείας για την επίτευξη υψηλότερων ρυθμών παράγωγης και συγκεκριμένα: 

● Η διαδικασία παραγωγής είχε αλλάξει, η χωρητικότητα του εργοστασίου είχε τριπλασιαστεί, χωρίς όμως να έχει συμβεί κάτι τέτοιο με τα συστήματα ασφαλείας του

● Επί έξι μήνες δεν υπήρχε επικεφαλής μηχανικός συντήρησης

● Οι ποσότητες χημικών που ήταν αποθηκευμένες στο εργοστάσιο ήταν 43 φορές μεγαλύτερες από τα επιτρεπτά όρια 

● Διάφορες μικροδιαρροές που είχαν σημειωθεί κατά καιρούς στο εργοστάσιο, είχαν επισκευαστεί στα γρήγορα, χωρίς να αναφερθεί το παραμικρό

Το συνολικό οικονομικό κόστος του ατυχήματος, έφτασε τα 233.000.000 $ (τιμές Ιανουαρίου 1987)

1974: SEVESO, ITALIA

Στις 10 Ιουλίου 1976, στην βιομηχανία παράγωγης φαρμάκων "ICMECA Chemical Company" (θυγατρική του Ελβετικού ομίλου Hoffmann-La Roche) που είχε την έδρα της στην μικρή πόλη Seveso της Βόρεια Ιταλίας (20 Km από το Μιλάνο) με πληθυσμό 17.000 κατοίκους, μια βλάβη σε βαλβίδας ασφάλειας, προκάλεσε την διαφυγή στην ατμόσφαιρα μιας ποσότητας, περίπου 35 Kg διοξίνης (TCDD), μιας εξαιρετικά τοξικής, αδιάλυτης στο νερό και καρκινογόνου ουσίας, υπεύθυνης για την πρόκληση γενετικών δυσπλασιών.

Το τοξικό νέφος ρύπανε συνολικά μια έκταση 15 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με 37.000 κατοίκους, με την πόλη του Seveso να έχει υποστεί την μεγαλύτερη επίδραση της ρύπανσης. Η πόλη καλύφτηκε από ένα λευκό νέφος, το οποίο στη συνέχεια επικάθισε στο χώμα, λόγω της ισχυρής βροχής, εισχωρώντας στην διατροφική αλυσιδα.

Η σοβαρότητα του ατυχήματος δεν έγινε άμεσα αντιληπτή, καθώς η εταιρεία καθυστέρησε να ενημερώσει τις διοικητικές και υγειονομικές αρχές, υποβαθμίζοντας το συμβάν, και μέχρι τότε η κοινότητα ήταν εκτεθειμένη στον πολύ μεγάλο κίνδυνο. Μετά από αρκετό χρονικό διάστημα δόθηκε η διαταγή, να εγκαταλειφθεί η πόλη του Seveso (έγινε μια νεκρή πολιτεία) και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής να μην καλλιεργούν, αλλά και να μην αγγίζουν ή να τρώνε τα τοπικά φρούτα και λαχανικά. Παρόλο που από το "ατύχημα" δεν σκοτώθηκε κανείς, 447 άτομα υπέστησαν χημικά εγκαύματα και άλλα 187 εμφάνισαν χλωρακμή, προκάλεσε όμως μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού και 220.000 άνθρωποι περίπου αναγκάστηκαν να συμμετάσχουν σε μακροχρόνια προγράμματα παρακολούθησης της υγείας τους. Λόγω της εκτεταμένης ρύπανσης της περιοχής πολλές χιλιάδες ζώα αποφασίστηκε ότι έπρεπε να θανατωθούν. 

Οι επιπτώσεις από την επαφή με την διοξίνη TCDD στην υγεία του ανθρώπου είναι καταστροφικές, καθώς προκαλεί δερματικές αλλοιώσεις, χημικά εγκαύματα β' βαθμού, χλόασμα, ερύθημα, ερεθισμό του αναπνευστικού, βήχα, δύσπνοια, αιμορραγία των βλεννογόνων, απορυθμίζει την λειτουργία του ήπατος και έχει καταταχθεί στα γνωστά καρκινογόνα του ανθρώπου αν και δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα η επίδραση της στο γενετικό υλικό.

Το 1982 η Ε.Ε. εξέδωσε την οδηγία Seveso (τροποποιήθηκε το 2008 σε Seveso II και το 2012 σε Seveso IIΙ) με την οποία επιβλήθηκαν στην βιομηχανία σκληρότατοι κανονισμοί ασφαλούς λειτουργίας και άμεσης ενημέρωσης. Σήμερα η περιοχή του εργοστασίου της "ICMESA" έχει αλλάξει εντελώς, αφού είναι πλέον ασφαλής (όπως λένε!!!) καθώς περισσότερα από 3.800 στρέμματα γης ανασκάφτηκαν, απομακρύνθηκε και αποτεφρώθηκε το χώμα, ενώ η τέφρα απορρίφθηκε σε ειδικά στεγανοποιημένες εδαφικές λεκάνες. Ολόκληρος ο χώρος του εργοστασίου έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο πάρκο αναψυχής, που γεμίζει κάθε Σαββατοκύριακο με παιδιά!!!

1984: CUBATAO, BRAZIL

Στις 25 Φεβρουαρίου 1984, στην φαβέλα Vila Soco, της πόλης Cubatão, που ανήκει στην πολιτεία του São Paulo και υπάρχουν οι εγκαταστάσεις της κρατικής μονοπωλιακής πετρελαϊκής εταιρείας "Petrobas", έγινε ένα μεγάλο βιομηχανικό ατύχημα, στο οποίο δεν δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα, αν και σκοτωθεί τουλάχιστον 500 άτομα, τα περισσότερα παιδιά!!!

Το ατύχημα συνέβη όταν ένας αγωγός βενζίνης διαμέτρου 60 cm, έσπασε και χύθηκαν πάνω από 700 τόνοι καύσιμου στην βαλτώδη περιοχή, όπου υπήρχε μια παραγκούπολη με σπίτια πάνω σε πασσάλους, δίπλα στον αγωγό και ακολούθησε ανάφλεξη και έκρηξη.

Στην παραγκούπολη Vila Soco, στην Cubatão, 30 μίλια ΝΑ του Σάο Πάολο, περίπου 9.000 άνθρωποι είχαν στήσει πρόχειρα σπίτια, σε γη που ανήκε στην "Petrobas" και αγωγοί φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων διέτρεχαν την φαβέλα. Όταν έγινε η έκρηξη κάποια σπίτια κυριολεκτικά εκτοξεύτηκαν δεκάδες μέτρα στον αέρα, ενώ κάποια άλλα αποτεφρώθηκαν σε απειροελάχιστο χρόνο, καθώς η θερμοκρασία -σύμφωνα με υπολογισμούς- έφθασε τους 983 °C (1.800 °F) !!!

Μία ημέρα μετά μόνο 86 σοροί είχαν ανασυρθεί, κανένα όμως παιδιού. Αργότερα έγινε γνωστό πως από τα 300 παιδιά που βρίσκονταν στο σχολείο που αποτεφρώθηκε μόνο 60 βρέθηκαν ζωντανά, εκ των οποίων τα περισσότερα με εγκαύματα. Τελικά ο ακριβής αριθμός θυμάτων ουδέποτε έγινε γνωστός και όπως είχε αναφέρει ο ιατροδικαστής Affonso Figueiredo: "απο τις οικογένειες που ξεκληρίστηκαν ολόκληρες, δεν υπήρχε κανείς να δηλώσει θάνατο ή εξαφάνιση, ενώ πολλά πτώματα που είχαν αποτεφρωθεί από την πύρινη κόλαση, ήταν αδύνατον να αναγνωριστούν.

Η "Petrobas" σχεδόν δεν ασχολήθηκε πολύ με το θέμα, ούτε φυσικά έκανε γνωστή η αιτία του φονικού συμβάντος, αλλά έχει γραφτεί ότι οφείλονταν στην υπερπίεση του αγωγού, υπήρχε έλλειψη τηλεμετρικών μανομέτρων και δεν είχαν τοποθετηθεί εκτονωτικές βαλβίδες ασφαλείας. Επίσης πολύ λίγες φωτογραφίες από το ατύχημα υπάρχουν στον τύπο, που αναφέρθηκαν στο τραγικό συμβάν με κάποια μονόστηλα!!!

Η Greenpeace, σε έκθεσή της προς τη σύνοδο κορυφής του Ρίο του 1992, είχε κατατάξει το συμβάν στα χειρότερα εταιρικά εγκλήματα του Top10 παγκοσμίως, που έγιναν ποτέ.

Από τότε η βραζιλιάνικη κυβέρνηση έχει διαθέσει γύρω στα 1,2 δις $, για την μείωση της ρύπανσης στην πόλη Cubatão και παρά το γεγονός ότι τα πράγματα έχουν βελτιωθεί πολύ, είναι αδύνατο να καθαρίσει εντελώς το έδαφος και τα υπόγεια ύδατα, όταν συνεχίζουν να λειτουργούν μεγάλες ρυπογόνες βιομηχανίες, σ' ένα τόσο μικρό χώρο.

1984: SAN JUAN INHUATEPEC, MEXICO

Η "San Juanico disaster" που έγινε στις 19 Νοεμβρίου του 1984, στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της ημι-κρατικής Petroleos Mexicanos (PEMEX) στη πόλη San Juan Ixhuatepec, η οποία ουσιαστικά αποτελεί προάστιο της αχανούς πόλης του Μεξικού (Mexico City: 20,4 εκατ. κάτοικοι) ήταν μία από τις πλέον θανατηφόρες βιομηχανικές καταστροφές που έχουν καταγράφει στην παγκόσμια ιστορία.

Οι εκρήξεις ξεκίνησαν στις 5:40 από μια διαρροή αερίου σε σωλήνα μεταφοράς και ακολούθησε ένα ντόμινο αλλεπάλληλων εκρήξεων των δεξαμενών αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου (LPG - Liquid Petroleum Gas) οι οποίες περιείχαν -συνολικά- 11.000 κυβικά μέτρα μείγματος προπανίου και βουτανίου.

Τα σπίτια του San Juan Ixhuatepec (στα ινδιάνικα σημαίνει "τόπος δίπλα στο λόφο των φύλλων") που περιέβαλαν τις εγκαταστάσεις και διέμεναν περί τους 40.000 κατοίκους (στους τριγύρω λόφους ζούσαν ακόμα 61.000 άτομα) κατεδαφίζονται από τα φλεγόμενα θραύσματα μετάλλων (περίπου 60 τόννων!!!) και ακολούθησε πυρκαγιά. Από την ακτινοβολούμενη θερμότητα οι κάτοικοι αποτεφρώνονται εντελώς, με αποτέλεσμα μόνο το 2% των λειψάνων, να είναι αναγνωρίσιμα!!!

Τα αποτελέσματα αυτής της τρομερής καταστροφής στο San Juanico ήταν:

Α. Ανθρωπιστικά

● 500 - 600 θάνατοι (μόνο 30 θύματα μπόρεσαν να ταυτοποιηθούν πλήρως!!!)

● 5.000 - 7.000 σοβαρά τραυματίες, από βαριά εγκαύματα

● 10.000 σπίτια ισοπεδώθηκαν

● 60.000 κάτοικοι αναγκάστηκαν να μετεγκατασταθούν

Β. Τεχνοκρατικά στοιχεία

● Μεγάλο μέρος της ιστορικής πόλης San Juan Ixhuatepec ισοπεδώθηκε

● Το ένα τρίτο των εγκαταστάσεων της "Pemex" καταστράφηκε ολοκληρωτικά 

● Οι ζημίες ανήλθαν στα 31 εκατομμύρια δολάρια περίπου

● Ένα "θετικό" (αν μπορούσε να πει κανείς κάτι τέτοιο!!!) από το ατύχημα, ήταν το φαινόμενο domino -που παρατηρήθηκε για πρώτη φόρα- αναγνωρίσθηκε η σημασία των πολλαπλασιαστικών φαινόμενων (domino effects) και δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στη μελέτη τους, για την αποφυγή στο μέλλον παρομοίων φαινομένων.

1986: CHERNOBYL, PRIPYAT, SOVIET UNION

Στις 26 Απριλίου 1986, στο Τσερνόμπιλ, που βρίσκεται δίπλα στην τότε Σοβιετική πόλη Πριπιάτ (σήμερα ανήκει στην Ουκρανία κοντά στα σύνορα με την Λευκορωσία) στον αντιδραστήρα Νο 4 του πυρηνικού σταθμού παράγωγης ηλεκτρικής ενέργειας, συνέβη το μεγαλύτερο ατύχημα από την εποχή που ανακαλύφθηκε η πυρηνική ενεργεία και έχει ταξινομηθεί στη μέγιστη κλίμακα (επίπεδο 7) προβλεπόμενου ατυχήματος της Διεθνούς Κλίμακας Πυρηνικών Περιστατικών (INES - International Nuclear Event Scale) μαζί με την άλλη καταστροφή που συνέβη στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, το 2011.

Το ατύχημα έγινε αργά το βράδυ, κατά την διάρκεια προγραμματισμένης δοκιμής ασφάλειας, όταν προσομοίασαν διακοπή ρεύματος στο σταθμό, αλλά απέτυχε καθώς είχε τεθεί εκτός λειτουργίας εσκεμμένα χειροκίνητα, ένας διακόπτης ασφαλείας! Αν και κατά την εκδήλωση του ατυχήματος υπήρξαν μόνο δυο θάνατοι εργαζομένων και αναφέρθηκαν ακόμα μέσα σε 4 μήνες, άλλοι 28 θάνατοι πυροσβεστών που είχαν σπεύσει στο εργοστάσιο, λόγω της έκθεσης τους στην ραδιενέργεια αλλά και από τα εγκαύματα, οι γενικότερες ανθρώπινες απώλειες εξαιτίας του ατυχήματος δεν έχουν μετρηθεί ακόμα με ακρίβεια.

Υπολογίζεται πάντως με βάση ότι η ποσοστιαία αύξηση των καρκίνων ήταν άνω του 15 % στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν στην ραδιενέργεια, πως ο αριθμός των θυμάτων του Τσερνόμπιλ, από καρκίνο θυρεοειδούς και λευχαιμία (ιδίως στις παιδικές ηλικίες) ανέρχεται σε πολλές χιλιάδες.

Το ατύχημα διατάραξε σοβαρότατα τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στις γύρω περιοχές και είχε σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Σήμερα στη περιοχή του εργοστασίου, έχει πάψει η έκκληση ραδιενέργειας από τον Νο 4 αντιδραστήρα, αφού κατάφεραν 500.000 εργαζόμενοι και κόστος περίπου 18 δισεκατομμύρια ρούβλια (ήτοι 260 εκατομμύρια ευρώ) να καλυφτεί πλήρως με εκατομμύρια τόνους τσιμέντου, δημιουργώντας μια ασφαλή σαρκοφάγο, συνεχίζει να εργάζεται και να παράγει ενέργεια από το 2000, ο αντιδραστήρας Νο 3!!!

1986: BASEL, SWITZERLAND

Την 1η Νοεμβρίου 1986, νωρίς το πρωί, στις αποθήκες της εταιρείας Sandoz (θυγατρική της Novartis!!!) στην Βασιλεία της Ελβετίας, δίπλα στον ποταμό Ρήνο, ξεσπάει φωτιά στις αποθήκες που υπήρχαν 1.000 τόνοι πρώτων υλών (υδράργυρος, οργανοφωσφορικά χημικά, παραθείο και άλλες δηλητηριώδεις χημικές ουσίες) και χρησιμοποιούνται στην παραγωγή φυτοφαρμάκων.

Οι κάτοικοι της Βασιλείας που ξύπνησαν από τις σειρήνες του εργοστασίου, προειδοποιούνται να παραμείνουν στα σπίτια τους και η ίδια εντολή δόθηκε και στις παραμεθόριες περιοχές Γαλλίας και Γερμανίας. Μάρτυρες ανέφεραν πως σ' ολόκληρη την περιοχή υπήρχε διάχυτη η αποκρουστική μυρωδιά χαλασμένου αυγού και καμένου καουτσούκ.

Οι πυροσβέστες προκειμένου να κατασβέσουν την φωτιά, άντλησαν νερά από τον παρακείμενο Ρήνο, τα οποία όπως ήταν φυσικό εισέρρευσαν ξανά στη κοίτη του ποταμού, παρασύροντας μαζί τους περίπου 30 τόνους χημικών, βάφοντας τα νερά του κόκκινα!!!

Δεκατέσσερα άτομα, μεταξύ των οποίων ένας από τους πυροσβέστες που αγωνίστηκαν με την φωτιά, υποβλήθηκαν σε θεραπεία σε νοσοκομείο μετά από εισπνοή των αναθυμιάσεων.

Οι τοξικοί ρύποι είχαν σοβαρές επιπτώσεις στην υδρόβια ζωή του ποταμιού, απείλησαν την υδροδότηση των γειτονικών περιοχών, ενώ στη ατμόσφαιρα διέρρευσε δηλητηριώδες νέφος, χιλιάδων τόνων. Οι χημικές ουσίες που έρρευσαν στον ποταμό προκάλεσαν μαζική θνησιμότητα της άγριας πανίδας, σ' όλο του τον ρου, με το μεγαλύτερο θύμα του να είναι ο πληθυσμός του ευρωπαϊκού χελιού, που ζει μόνο στον Ρήνο και απαγορεύτηκε (φυσικά) το κολύμπι. Τα νερά του Ρήνου, αυτής της μεγάλης πλωτής αρτηρίας -ο ποταμός ρέει σε τέσσερις χώρες, Ελβετία, Γερμανία, Γαλλία και Ολλανδία, πριν εκβάλει στην Βόρειο θάλασσα- μολύνθηκε κατάφωρα, με τους Ολλανδούς να είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι για τις υψηλές συγκεντρώσεις υδραργύρου που εκβαλλόταν στις ακτές τις Βόρειας Θάλασσας, για πάνω από 10 χρόνια, περνώντας στην τροφική αλυσίδα. Από τότε περιβαλλοντολόγικες οργανώσεις, κρατικές υπηρεσίες και ιδιωτικές εταιρείες αγωνίζονται συνεχώς για την απορρύπανση των υδάτων του Ρήνου, αλλά υπάρχουν ακόμα έντονα προβλήματα στο περιβάλλον, αν και έχουν καταφέρει να επαναφέρουν τα χέλια και να επιτρέψουν την κολύμβηση στους παραποτάμιους κατοίκους. Για το συμβάν που χαρακτηρίστηκε (και είναι) σαν ένα μεγάλο περιβαλλοντικό ατύχημα, ουδέποτε δόθηκαν ουσιαστικές εξηγήσεις πως ξεκίνησε η πυρκαγιά. 

Συνωμοσιολογικά μόνο το 2000, ο Διευθυντής Προγραμμάτων Πληροφοριών και πρώην αναλυτής της CIA!!! Vincent Cannistraro, ανάφερε πως η σοβιετική KGB, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή της ανθρωπότητας από την καταστροφή στο Τσερνόμπιλ -που είχε γίνει σχεδόν πριν 6 μήνες- είχε διατάξει την Σταζι (της Ανατολικής Γερμανίας) να σαμποτάρουν το εργοστάσιο της Sandoz. 

Οι ελβετικές αρχές που είχαν εξετάσει το θέμα δεν είχαν οδηγηθεί σε παρόμοιο αποτέλεσμα.

1989: UFA, SOVIET UNION

Στις 13:15 της 4ης Ιουνίου 1989, την στιγμή που συναντήθηκαν δυο αντίθετα κινούμενα, γεμάτα επιβατικά τρένα του υπερσιβηρικού, με 1.318 επιβάτες (2 ηλεκτράμαξες και 37 βαγόνια συνολικά) στη περιοχή της Σιβηρίας, μεταξύ των πόλεων Ουφά (Уфа) και Ασά (Аша́) στα Ουράλια Όρη, σημειώθηκε μια τεράστια έκρηξη, ισοδύναμη με 10.000 τόνους ΤΝΤ, η οποία δεν απέχει πολύ από κείνη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, το 1945.

Από τους 1.318 ανθρώπους που επέβαιναν και στα δυο τρένα, τα περισσότερα ήταν παιδιά που ταξίδευαν από και προς τα θέρετρα και τις κατασκηνώσεις της Μαύρης Θάλασσας, για διακοπές.

Στην καταστροφή "Ufa train disaster" (έτσι έχει μείνει γνωστή) σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο αριθμός των νεκρών ανήλθε στα 575 άτομα (τα περισσότερα παιδιά) καθιστώντας το μακράν χειρότερο ατύχημα στην Σοβιετική Ένωση. 

Όμως στο μνημείο θυμάτων που έχει αναγερθεί στην περιοχή, είναι χαραγμένα 675 ονόματα και σύμφωνα με κάποιες άλλες πηγές μπορεί να φτάνουν και τα 780 άτομα.

Εκείνες τις ώρες καταμετρήθηκαν 723 επιζώντες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν τραυματισμένοι σοβαρά, από εγκαύματα.

Ποια ήταν όμως η αίτια της τεράστιας έκρηξης!!! Από την περιοχή διέρχονταν ένας αγωγός μεταφοράς υγραερίου (μείγμα ελαφρών υδρογονανθράκων με κυρία συστατικά προπάνιο και βουτάνιο) υπό πίεση για να το κρατάει υγροποιημένο, από το σταθμό συμπίεσης που είχε τεθεί σε λειτουργία μόλις το 1985, στην βιομηχανική περιοχή της Bashkir ASSR.

Μερικές μέρες πριν από το συμβάν, υπήρχαν ενδείξεις για σημαντική πτώση πίεσης κατά μήκος της σωληνογραμμής, ενώ οι κάτοικοι ενός κοντινού οικισμού ανέφεραν ότι μια δυσάρεστη οσμή αερίου είχε γίνει αισθητή αρκετές ώρες πριν το ατύχημα. 

Οι μηχανικοί του σταθμού παρατηρώντας την πτώση πίεσης -αντί να διερευνήσουν την αιτία- αύξησαν την παροχή αερίου, προκειμένου να συντηρήσουν την επιθυμητή πίεση στον αγωγό.

Το σημείο της διαρροής, βρισκόταν ανάμεσα σε μία ρεματιά, σε απόσταση 600 m από σιδηροδρομική γραμμή και το υγραέριο όντας βαρύτερο του αέρα συσσωρευόταν συνεχώς, δημιουργώντας ένα πυκνό νέφος, που εκτείνονταν σε απόσταση 6 Km περίπου.

Όταν τα δύο επιβατικά τρένα προσέγγισαν την περιοχή, σπινθήρες από την μηχανή του ενός τρένου προκάλεσαν την ανάφλεξη του μίγματος και ακολούθησαν δυο διαδοχικές εκρήξεις κατακαίοντας τα πάντα, σε ακτίνα 1.200 m. Τα περισσότερα βαγόνια εκτροχιάστηκαν, επτά επιβατάμαξες αποτεφρώθηκαν, οι δυο μηχανές καταστράφηκαν, δέντρα ξεριζώθηκαν σε απόσταση 3 km, ενώ από το ωστικό κύμα σημειώθηκε θραύση τζαμιών σε απόσταση μεγαλύτερη των 10 Κm.

Ο Πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, το απόγευμα έφθασε στη περιοχή του ατυχήματος και εξέφρασε δημοσίως την απογοήτευση του για τις χαλαρές συνθήκες ασφάλειας και τεμπέλικες πρακτικές (όπως είπε) που οδήγησαν στην καταστροφή.

Η δίκη των εννέα υπεύθυνων (κυρίως μέλη της εταιρείας Nefteprovodmontazh, που κατασκεύασε το ελαττωματικό αγωγό) κράτησε έξι χρόνια και τελικά τους επιβλήθηκε η μέγιστη ποινή φυλάκισης πέντε ετών!!!

2001: TOULOUSE, FRANCE

Στις 20 Σεπτεμβρίου 2001, στο εργοστάσιο αζωτούχων λιπασμάτων της εταιρείας AZF, που ήταν εγκαταστημένο σε απόσταση μόλις 3 Km από το κέντρο της πόλης της Τουλούζης στη Γαλλία, έγινε μία από τις πιο μεγάλες καταστροφές μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στις 10:17, το πρωί σημειώθηκε μια τεράστια έκρηξη 300 τόνων νιτρικού αμμωνίου, που είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 30 ανθρώπων, μεγάλο αριθμό τραυματιών και πρόκληση εκτεταμένων ζημιών σε ολόκληρο τον οικιστικό ιστό της πόλης. Το "ευτύχημα" -αν μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο για ένα τόσο μεγάλο ατύχημα- ήταν η ύπαρξη μελέτης για τους τεχνολογικούς κινδύνους της περιοχής, η οποία βοήθησε ώστε να αποφευχθούν σε κάποιο βαθμό οι συνέπειες Πολλαπλασιαστικών Φαινομένων (DOMINO EFFECT), να διασφαλιστούν οι μονάδες παραγωγής 3 γειτονικών εργοστασίων και να ελαχιστοποιηθεί η διαφυγή τοξικών. Επίσης τέθηκαν αμέσως σε εφαρμογή από τον Νομάρχη, τα εκπονημένα ειδικά πλάνα για την συγκεκριμένη περίπτωση και το Plan Rouge για την προνοσοκομειακή φροντίδα των θυμάτων και όλος ο πληθυσμός παρέμεινε για 15 λεπτά σε κλειστούς χώρους και δόθηκαν σαφείς οδηγίες. 

Κάνεις δεν μπορεί να διανοηθεί που θα έφταναν οι αριθμοί εάν δεν υπήρχε αυτός ο σχεδιασμός, ωστόσο ο τελικός απολογισμός της καταστροφής ήταν τρομακτικός: 

● Ανθρώπινο δυναμικό: 30 νεκροί, πάνω από 9.000 τραυματίες, εκ των οποίων οι 50 σοβαρά και 862 νοσηλεύτηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα

● Υποδομές: Ένα κατεστραμμένο νοσοκομείο, 27.000 κατοικίες με ζημιές, 11.000 κατεστραμμένες, 40.000 άστεγοι, 6.343 επιχειρήσεις επηρεάστηκαν, 300 έκλεισαν για πολλές εβδομάδες και 134 οριστικά, μένοντας χωρίς δουλειά 7.000 άτομα

● Σχολεία: 30 κτίρια με αρκετές ζημιές, 11 ακατάλληλα, 2 ολοσχερώς κατεστραμμένα, 52 έκλεισαν για πολλές ημέρες ή εβδομάδες, ενώ το σημαντικό για την περιοχή Πανεπιστημιακό ίδρυμα των Χημικών Μηχανικών, καταστράφηκε ολοσχερώς

● Οι συνολικές αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν από τις ασφαλιστικές εταιρείες ανήλθαν στο ποσό των 1,5 δις ευρώ

Στις 4 Οκτωβρίου 2001, ο Υπουργός Περιβάλλοντος Yves Cochet, ανακοίνωσε ότι η έκρηξη "μπορεί να ήταν μια τρομοκρατική επίθεση", καθώς συνέβει λίγες μέρες μετά την 11η Σεπτεμβρίου και οι έρευνες επικεντρώθηκαν στον εργολάβο Hassan Jandoubi, Τυνησιακής καταγωγής, ο οποίος ήταν ένα από τα θύματα της έκρηξης.

Οι εισαγγελέας απαγόρευσε στην γαλλική αντιτρομοκρατική υπηρεσία να ψάξει το σπίτι του Jandoubi για πέντε μέρες μετά το συμβάν, ενώ η αστυνομία δήλωσε πως ο Jandoubi είχε ισλαμικά φονταμενταλιστικά ερείσματα και πως η καθυστέρηση ήταν τελικά επιζήμια, για την περαιτέρω έρευνα.

2011: ΛΕΜΕΣΟΣ (ΜΑΡΙ), ΚΥΠΡΟΣ

Στις 11/7/2011 στην ναυτική βάση "Ευάγγελος Φλωράκης» στη θέση Μαρί ανατολικά της Λεμεσού στην Κύπρο και περί ώρα 03:40 εκδηλώθηκε πυρκαγιά, από αυτανάφλεξη, σε χώρο που βρίσκονταν στοιβαγμένα 98 εμπορευματοκιβώτια και 231 δέματα, με εκρηκτικά. Η φωτιά δεν μπόρεσε να ελεγχθεί από τις δυνάμεις που έφτασαν επιτόπου και μετά από δύο ώρες περίπου στις 05:50 ακολούθησε τεράστια έκρηξη. 

Αποτέλεσμα της έκρηξης ήταν ο θάνατος 13 ανθρώπων, ο τραυματισμός άλλων 62, η ολοκληρωτική καταστροφή του παρακείμενου εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας "ΑΗΚ Βασιλικού" και η καταστροφή αρκετών κατοικιών στην περιοχή, αλλά και οχημάτων κυρίως στον παράπλευρο εθνικό δρόμο Λευκωσίας- Λεμεσού.

Η μεγάλη ποσότητα εκρηκτικών είχε κατασχεθεί στις 23/1/2009, από ρώσικο πλοίο κυπριακών συμφερόντων, που εκτελούσε παράνομη μεταφορά από το Ιράν στη Συρία, είχε εντοπιστεί από Αμερικανικό πλοίο στον Αραβικό Κόλπο και οδηγήθηκε στην Κύπρο και το επικίνδυνο φορτίο τοποθετήθηκε σε πρόχειρα διαμορφωμένο υπαίθριο χώρο στην ναυτική βάση.

Το κόστος από την καταστροφή στο Μαρί, εκτιμήθηκε σε πρώτη φάση περίπου στα 700.000.000 ευρώ. Τον Αύγουστο του 2013, ο πρώην υπουργός Άμυνας Κώστας Παπακώστας καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών και ακόμα 3 εμπλεκόμενοι στην θανατηφόρα έκρηξη, σε δύο χρόνια φυλάκιση.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΩ ΘΕΙΙΚΟΥ & ΝΙΤΡΙΚΟΥ ΑΜΜΩΝΙΟΥ

Δύο από τα χειρότερα βιομηχανικά ατυχήματα που έχουν συμβεί μέχρι σήμερα, είχαν αιτία την άγνοια των εκρηκτικών ιδιοτήτων του μείγματος 50:50 θειικού αμμωνίου και νιτρικού αμμωνίου, που χρησιμοποιούταν (χρησιμοποιείται ακόμη περισσότερο σήμερα ως λίπασμα) που οδήγησαν σε εκατόμβες θυμάτων.

1921: OPPAU, GERMANY

Το πρώτο ατύχημα έγινε στις 21 Σεπτεμβρίου 1921, όταν ένα σιλό αποθήκευσης 4.500 τόνων μείγματος θειικού αμμωνίου και λιπάσματος νιτρικού αμμωνίου, εξερράγη στο εργοστάσιο της BASF στο Oppau, της Γερμανίας, σκοτώνοντας 500 με 600 άτομα και τραυματίζοντας περίπου 2.000 ακόμα. Το εργοστάσιο άρχισε να παράγει θειικό αμμώνιο το 1911, αλλά κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Γερμανία δεν μπόρεσε να αποκτήσει το απαραίτητο θείο, άρχισε να παράγει και νιτρικό αμμώνιο. 

1947: TEXAS, USA

Στις 16 Απριλίου του 1947, στο λιμάνι του Texas, σημειώθηκε ένα από τα μεγαλύτερα και θανατηφόρα ατυχήματα στην αμερικάνικη ιστορία, όταν πυροδοτήθηκαν 2.200 τόνοι νιτρικού αμμωνίου που βρίσκονταν στα αμπάρια του γαλλικού πλοίου "SS Grandcamp" και ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της πόλης.

Από την έκρηξη σκοτώθηκαν 581 άτομα (63 δεν εντοπίστηκαν ποτέ!!!) τραυματίστηκαν πάνω από 7.500 (1.784 νοσηλεύτηκαν), ενώ περισσότερα από 500 σπίτια καταστράφηκαν ολοσχερώς, εκατοντάδες είχαν εκτεταμένες ζημίες, αφήνοντας πάνω 2.000 άστεγους. Το λιμάνι καταστράφηκε, πολλές επιχειρήσεις ισοπεδώθηκαν ή κάηκαν, περισσότερα από 1.100 οχήματα υπέστησαν ζημιές και οι συνολικές ζημίες εκτιμάται πως ανήλθαν στα 100 εκατομμύρια $ τότε, με ισοτιμία 1.07 δις $ σημερινά!!! 

Η καταστροφή προκάλεσε την πρώτη μαζική αγωγή εναντίον της κυβέρνησης των ΗΠΑ, για λογαριασμό των 8.485 θυμάτων!!!

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ

Πιο κάτω παρατίθενται τρία Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης (ΒΑΜΕ) τα οποία ήταν συνέπεια μεγάλων φυσικών καταστροφών, τα οποία εξελίχθηκαν ταυτόχρονα!!!

1999: ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ & ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΕ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟ

Στις 17 Αυγούστου 1999, με επίκεντρο την πόλη İzmit στην Προποντίδα, έγινε ένας μεγάλος καταστροφικός σεισμός, της τάξεως 7.6 της κλίμακας Ρίχτερ, που μέσα σε 37 sec!!! σκότωσε πάνω από 17.000 ανθρώπους και άφησε 500.000 αστέγους. Από τον σεισμό εκδηλώθηκε πυρκαγιά στο διυλιστήριο της εταιρείας Tüpraş, το μεγαλύτερο της Τουρκίας, που χτίστηκε το 1961 και παρήγαγε ένα εκατομμύριο τόνους πετρελαιοειδών, κάθε χρόνο. Η πυρκαγιά, παρόλο τις προσπάθειες κατάσβεσης, έκαιγε για πέντε ημέρες, μολύνοντας το περιβάλλον και καταστρέφοντας μεγάλο μέρος του διυλιστηρίου. Επιπλέον από θραύση αγωγών, μεγάλες ποσότητες πετρελαιοειδών διέφυγαν στο υπέδαφος και στο θαλάσσιο περιβάλλον με ανυπολόγιστες μέχρι και σήμερα συνέπειες. 

2005: ΤΥΦΩΝΑΣ ΚΑΤΡΙΝΑ & ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΩΝ

Κατά την "επέλαση" τυφώνα Κατρίνα (hurricane Katrina) στις 23 Αυγούστου του 2005, που έπληξε τις Πολιτείες της Λουϊζιάνα και του Μισισιπή των ΗΠΑ, ο οποίος ήταν ο πιο πολύνεκρος (πάνω από 1.900 θύματα) και ο πιο καταστροφικός (το κόστος καταστροφών έφτασε τα 81 δις δολάρια) ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν στην πλημμυρισμένη πόλη της Νέας Ορλεάνης, ήταν η τοξικότητα των νερών που προέρχονταν από διαρροές πετρελαιοειδών και άλλων επικίνδυνων ουσιών από τις βιομηχανίες, αλλά και τα νοικοκυριά. Η κατάρρευση των αναχωμάτων (που θεωρήθηκε η μεγαλύτερη μηχανική καταστροφή που έχει συμβεί στις ΗΠΑ) της Νέας Ορλεάνης, είχε σαν αποτέλεσμα να πλημμυρίσει το 80% της πόλης και τα μολυσμένα νερά να παραμένουν στις συνοικίες για βδομάδες με ανυπολόγιστες συνέπειες -μέχρι σήμερα- στο υπέδαφος, τα υπόγεια ύδατα και το οικοσύστημα 

2011: ΣΕΙΣΜΟΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ & ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΕ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ

Ο τεράστιος (9,0 - 9,1 της κλίμακας Ρίχτερ) πολύνεκρος (18.894 νεκροί, 2.562 αγνοούμενοι και 6.152 τραυματισμοί) μεγάλης διάρκειας (ρεκόρ διάρκειας 6 λεπτά!!!) και καταστροφικός (το κόστος των ζημιών ανήλθε στα 4,6 δις δολάρια) σεισμός που σημειώθηκε πρόσφατα στις 11 Μαρτίου 2011, ως γνωστόν προκάλεσε τσουνάμι με μέγιστο ύψος 40,5 μέτρων, που έφτασε να πλήξει περιοχές μέχρι και 20 Km στα ενδότερα της χώρας!!! Πέρα όμως τις τεράστιες καταστροφές (σε ανθρώπινο δυναμικό και σε οικονομικό επίπεδο) ο σεισμός και το τσουνάμι είχαν σαν συνέπεια, να προκληθούν δύο βιομηχανικά ατυχήματα μείζονος σημασίας για τον ντόπιο πληθυσμό, αλλά και για το περιβάλλον γενικότερα. Το πρώτο αφορούσε την εκδήλωση μιας πολύ μεγάλης πυρκαγιάς στο πετροχημικό εργοστάσιο της εταιρείας "Cosmo Oil" στην πόλη Σεντάι στην Βορειοανατολική Ιαπωνία και το δεύτερο -και πλέον σοβαρότερο- το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο της εταιρείας "Tepco" στην Φουκοσίμα.

Α. Το βιομηχανικό ατύχημα στην "Cosmo Oil" είχε επιπτώσεις: 

● Ανθρωπινο δυναμικό: 6 τραυματίες (1 σοβαρός και 5 μικρότεροι)

● Υλικές ζημιές: Και οι 17 δεξαμενές LPG (υγροποιημένου αερίου) υπέστησαν ζημιά. Οι δεξαμενές ασφάλτου υπέστησαν ζημιές και υπήρξε διαρροή από τις δεξαμενές. Από τις εκρήξεις στο πετροχημικό εργοστάσιο ξέσπασαν πυρκαγιές στις παρακείμενες εγκαταστάσεις της Maruzen Petrochemical Co. και της Chisso Petrochemical Co. Στις πλησίον οικιστικές περιοχές σημειώθηκαν εκτεταμένες ζημίες σε κατοικίες (θραύση τζαμιών, σε στέγες, παντζούρια κλπ) και καταστραφηκαν οχήματα

● Περιβαλλοντικές ζημιές: Όπως ανακοίνωσαν οι ιαπωνικές αρχές εξαιτίας του ατυχήματος, δεν παρατηρήθηκε καμία επίδραση στον αέρα, στα ύδατα και στο έδαφος, καθώς το αέριο που διέρρευσε κάηκε ολοκληρωτικά και οι ποσότητες άσφαλτου που χύθηκαν, συλλέχθηκαν όλες μέχρι τις 10 Μαΐου 2011 (ΟΚ ας πιστέψουμε τις "επίσημες" ανακοινώσεις!!!)

Β. Το σοβαρότερο ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο παράγωγης ενεργείας της Φουκοσίμα, αρχικά είχε αξιολογηθεί από την ΙΑΕΑ (Διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας) στην κατηγορία 4 της Διεθνούς Κλίμακας Πυρηνικών Γεγονότων (INES) αλλά αργότερα μετά την αξιολόγηση των γεγονότων που ακολούθησαν, ανέβασαν το επίπεδο πρώτα στο 5 και τέλος στο 7, δηλ. τον ανώτατο βαθμό επικινδυνότητας, που μέχρι τότε μόνο το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ το 1986, είχε αξιολογηθεί ως τέτοιο.

====================================

Τα παραπάνω ατυχήματα που αναφέρονται, είναι απλά ενδεικτικά, καθώς έχουν συμβεί πληθώρα τέτοιων (τα οποία δυστυχώς θα εξακολουθούν να συμβαίνουν) όπως:

● 2000: Έκρηξη στην εταιρεία κατασκευής πυροτεχνημάτων "Fireworks S.E." στο κέντρο της πόλης Enschede, στην Ολλανδία, με αποτέλεσμα τον θάνατο 20 ανθρώπων και τον τραυματισμό, περισσοτέρων, από 300 άτομα 

● 2000: Ρήξη φράγματος δεξαμενής απορριμμάτων στο εργοστάσιο εξόρυξης χρυσού της εταιρείας "Baia Mare" στο Sasar της Ρουμανίας, με αποτέλεσμα την διαρροή κυανιούχων ενώσεων και εκτεταμένη ρύπανση του ποταμού Tisza, παραποτάμου του Δούναβη, απ' όπου επεκτάθηκε η ρύπανση μέχρι την γειτονική Ουγγαρία

● 2005: Καταστροφική, μαζική έκρηξη στην διϋλιστηριακή μονάδα της BP, στο Τέξας των ΗΠΑ, που είχε σαν συνέπεια τον θάνατο 15 ατόμων και τον τραυματισμό άλλων 170

●2005: Εκρήξεις και πυρκαγιά στον 5ο μεγαλύτερο αποθηκευτικό χώρο καυσίμων της Αγγλίας, που βρίσκεται στο Buncefield με διαρροή τόνων ρυπαντών στην ατμόσφαιρα

● 2012: Διαρροή δηλητηριώδους νέφους, όταν αναφλέχθηκε μια δεξαμενή με υδροξείδιο του νατρίου στο εργοστάσιο τροφίμων "Kraft Foods" θυγατρική της αμερικάνικης μητρικής "Kraft Heinz Company" στην Βρέμη, από την οποία δεν υπήρξε κανένα θύμα, αλλά εκατοντάδες άνθρωποι (περίπου 1.800) αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν από την περιοχή για "προληπτικούς λόγους" όπως ανακοίνωσε η εταιρεία!!!

● 2013: Έκρηξη και πυρκαγιά σε εργοστάσιο λιπασμάτων "West Fertilizer" στην πόλη Ουάκο του Τέξας, όπου έχασαν την ζωή τους 60 με 70 άτομα, ενώ τραυματίστηκαν πάνω από 100 και υπήρξαν ζημίες σε γειτονικά κτίρια (ανάμεσα σ' αυτά ένα σχολείο και ένα γηροκομείο)

● 2013: Έκρηξη σε λέβητα εργοστάσιου παράγωγης ζαχαρωτών στο Βόρειο Μεξικό, με αποτέλεσμα τον θάνατο ενός εργαζομένου και τον τραυματισμό 11 ακόμα, εκ των οποίων τέσσερις σε κρίσιμη κατάσταση, ενώ είχε δηλωθεί πως υπήρχαν ακόμα 20 εργαζόμενοι αγνοούμενοι!!!

● 2014: Έκρηξη στο χημικό εργοστάσιο "Mitsubishi Materials" στην Ιαπωνία που παράγει πυρίτιο με 5 θύματα και 12 τραυματίες

Τέλος ας θυμηθούμε και κάποια από τα εγχώρια ΒΑΜΕ:

● 1979: Έκρηξη δυναμίτιδας στο λιμάνι της Σούδας στο πλοίο "Πανορμίτης" με 7 νεκρούς και 140 τραυματίες

● 1986: Έκρηξη (λόγω οξυγονοκόλλησης) και πυρκαγιά (έκαιγε 7 ήμερες συνεχώς!!!) στον τερματικό σταθμό αποθήκευσης της εταιρείας Jet Oil στο Καλοχώρι, στην Θεσσαλονίκη, με χιλιάδες τόνους χημικών ρύπων να εκλύονται στην ατμόσφαιρα. Για την κατάσβεση απασχολήθηκαν πάνω από 750 πυροσβέστες (και Γιουγκοσλάβοι!!!) με 60 οχήματα και τραυματίστηκαν 11 από αυτούς

● 1992: Ανάφλεξη στη μονάδα παράγωγης φυτοφαρμάκων στα "Λιπάσματα Δραπετσώνας" με έκλυση μεγάλων ποσοτήτων τοξικών χημικών ουσιών, στην ατμόσφαιρα του λεκανοπεδίου

● 1992: Πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της "Petrola", στην Ελευσίνα με θύμα ένα εργαζόμενο που απανθρακώθηκε και τον σοβαρό τραυματισμό από καθολικά εγκαύματα 13 ακόμα, ενώ άλλοι 24 υπέστησαν εγκαύματα μικρότερης έκτασης λόγω διαρροής μεγάλων ποσοτήτων μίγματος υγραερίων και ελαφριάς νάφθας. Η οικογένεια Λάτση (ιδιοκτησίας της το διυλιστήριο) μετά απ' αυτό επιχορήγησε την ίδρυση πρότυπης μονάδας εγκαυμάτων, στο Θριάσιο Νοσοκομείο!!!

● 1999: Έκρηξη σε σταθμευμένο βυτιοφόρο (το είχε σταματήσει η τροχαία για έλεγχο, λόγω υπερβολικής ταχύτητας, χωρίς να λάβει τα προβλεπόμενα μέτρα!!!) που μετέφερε προπάνιο υπό πίεση, όταν έπεσε επάνω του ένα μικρό φορτηγό με μεγάλη ταχύτητα, με αποτέλεσμα το δεύτερο να τυλιχθεί στις φλόγες. Τρεις πυροσβέστες και ο οδηγός του φορτηγού σκοτώθηκαν και ακόμα 14 άνθρωποι τραυματίστηκαν από το ωστικό κύμα.

● 2006: Πυρκαγιά και εκρήξεις στο εργοστάσιο παραγωγής χημικών ουσιών (κετόνες, αλκοόλες, αρωματικές ενώσεις, πλαστικοποιητές κα) "ΧΥΜΑ Α.Ε." στο Λαύριο, με αποτέλεσμα την διαφυγή στο περιβάλλον μεγάλων ποσοτήτων τοξικών αερίων.